آموزش جستجوی منابع علمی برای رشته های روانشناسی، پزشکی، روانپزشکی، علوم شناختی، روانکاوی، مشاوره و علوم وابسته

برای پروپزال، پایان نامه یا یک پژوهش یا کنفرانس عادی چگونه به دنبال منابع دست اول میگردید؟
یا حتی زمانی که درباره موضوعی علمی کنجاو هستید از چه منابعی برای یافتن پاسخ خود استفاده میکنید؟

احتمالا اکثر ما از گوگل استفاده میکنیم! گوگل راه حل سریعی است و پاسخ پرسش های ساده را به راحتی میتوان یافت ولی برای همه پرسش ها مناسب نیست. اکثر مقالاتی که در سایت های متفرقه میابید نمیتواند منبعی برای مقالات علمی باشند، شما باید از کتاب های معتبر و مقالات چاپ شده در نشریات علمی استفاده کنید نه ویکی پدیا!
حتی برای استفاده شخصی خودتان نیز بسیاری مواقع مقالات پراکنده اینترنتی جواب معتبری به پرسش های شما نیست. برای نمونه در زمینه پزشکی شما میتوانید به راحتی کاربرد یک دارو را در ویکی پدیا پیدا کنید ولی اگر بخواهید از اثر بخشی آن دارو در بیماری خاص مطمئن شوید باید از منبع معتبری استفاده کنید.
بنابرین در این جستار نحوه پیدا کردن منابع دست اول را به شما آموزش خواهیم داد.

راه های جستجوی منابع فارسی

۱- در زبان فارسی شش سایت معتبر وجود دارد که مقالات چاپ شده در نشریات علمی را آرشیو میکنند :
sid.ir
ensani.ir
noormags.com
magiran.com
irannamaye.ir
civilica.com

به یاد داشته باشید همیشه برای پیدا کردن مقاله ها، عنوان مقاله مورد نظر خود را جستجو نکنید بلکه باید از کلیدواژه ها استفاده کنید.

برای مثال شما به دنبال مقاله ای در رابطه با “اثر بخشی کلومیپرامین در درمان وسواس” هستید، شما باید کلید واژه “کلومیپرامین”را سرچ کنید و در میان مقاله های آورده شده مقالات مرتبط را جدا کنید.

نکته : همیشه به منابع مقالاتی که دانلود میکنید دقت کنید زیرا خود میتواند راهنمایی برای کتاب و مقالات مرتبط با موضوعی که به دنبال آن هستید باشد.

۲- زمانی که به دنبال یافتن کتابی مرتبط با موضوع مورد نظر خود هستید بهترین راه استفاده از سایت کتابخانه ملی است که در آن نام تمام کتاب های فارسی آرشیو شده است.
به آدرس زیر بروید :
http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/bibliographicAdvancedSearch.do?command=NEW_SEARCH&classType=0&pageStatus=1

در فیلد های مورد نظر کلیدواژه های مورد نظر خود را تایپ کنید، به عنوان مثال به دنبال کتابی درباره بیماری های مغزی هستید، در فیلد اول کلید واژه “مغز” و در فیلد دوم کلید واژه “بیماری” را تایپ کنید و جستجو را بزنید.
همچنین میتوانید با وارد کردن نام نویسنده نام تمامی کتاب های چاپ شده وی در ایران را بیابید.

احتمالا در هر جستجو تعداد زیادی کتاب با موضوع مورد نظر شما نمایش داده میشود، کدامیک را انتخاب کنید؟

اولا به سال ترجمه یا تالیف کتاب دقت کنید کتاب های قدیمی را دشوار بتوان پیدا نمود، دوما نام انگلیسی کتاب را در books.google.com سرچ کنید و فهرست کتاب را بررسی کنید تا بفهمید تا چه حد مطالب مورد نظر شما در آن وجود دارد، سوما نام انگلیسی یا فارسی نویسنده را در اینترنت جستجو کنید تا از اعتبار علمی نویسنده اطمینان پیدا کنید

۳- شاید شما کتاب مورد نظر خود را بیابیید ولی در کتاب فروشی ها شهر خود نتوانید آنرا خریداری کنید. بهترین راه حل خرید اینترنتی است، نگران نباشید سر شما کلاه نمیرود ما بارها و بارها از سایت های معتبری که به شما معرفی میکنیم خرید کرده ایم و به موقع به دست ما رسیده است بنابرین ترس در خرید اینترنتی را کنار بگذارید!
اکثر سایت های کتاب فروشی اینترنتی معتبر هستند ولی پنج سایت زیر بزرگترین آنها هستند :

adinehbook.com
jeihoon.com
bekhan.com
samt.ac.ir (کتاب های نشر سمت)
jdbookfair.com (کتاب های نشر جهاد دانشگاهی)

نکته : اگر در نهایت نتوانستید سایتی برای خرید کتاب مورد نظر خود بیاید در اینترنت شماره تلفن ناشر کتاب مورد نظر خود را جستجو کنید و از آنها کمک بخواهید.

۴- برای اطلاع از اینکه کدام یک از کتابخانه های کشور کتاب مورد نظر شما را برای امانت در اختیار شما قرار میدهند از سایت زیر استفاده کنید : nosabooks.com

کافی است نام کتاب مورد نظر خود را تایپ کنید تا لیست کتابخانه هایی که آنرا در دارند به شما ارئه شود.
تدکر : سایت چندان کامل نیست.

۵- ممکن تعداد کمی از کتاب های مورد نظر شما برای دانلود رایگان موجود باشد.
سایت ketabnak.com کامل ترین سایت در زمینه دانلود رایگان کتاب است.

۶- از ابزارهای جستجو گوگل به نحو بهینه استفاده کنید،

- به آدرس www.google.com/advanced_search

وارد شود و در قسمت file type فرمت فایل مورد نظر خود را انتخاب کنید
- اگر به دنبال مطالب جدیدتر هستید در قسمت last update زمان مورد نظر خود را وارد کنید
- اگر مایل هستید در سرچ شما سایت های دارای واژه خاصی وجود نداشته باشد از none of these words استفاده کنید
- اگر میخواهید عبارت شما به صورت کاملا دقیق جستجو شود از “” استفاده کنید، برای مثال “کاربرد دارونما ها در درمان افسردگی”.

راه های جستجوی منابع انگلیسی

۱- سایت های بسیار جامعی در اینترنت وجود دارد که هرنوع کتابی که شما بخواهید در آن برای دانلود وجود دارد، بزرگترین و جامع ترین آنها دو سایت زیر است :
en.bookfi.org
libgen.info

این سایت ها نیز آرشیو نسبتا خوبی دارند :
ebooksdownloadfree.com
freebookspot.es

نکته : سایت books.google.com آرشیو بسیار بسیار کاملی از کتاب های مختلف را جمع آوری کرده است، زمانی که به دنبال کتابی برای دانلود در سایت های که معرفی کردیم میگردید ابتدا در این سایت با جستجو کلید واژه ها کتاب های مورد نظر خود را پیدا کنید.

۲- مقالات انگلیسی زبان در اینترنت بسیار گسترده و پراکنده هستند، در هر زمینه علمی سایت تخصصی خاصی وجود دارد که متاسفانه بسیاری از آنها رایگان نیستند. در جستجوی مقالات انگلیسی انتخاب کلیدواژه درست مهمترین نقش را دارد.

یک راه حل ساده برای جستجو مقالات انگلیسی استفاده از گوگل است، کلید واژه های مورد نظر را تایپ سپس در ادامه آن filetype:pdf را وارد کنید.

نکته: مسلما در جستجو های شما تعداد بسیار زیادی مقاله پیدا میشود ولی بسیاری از آنها دارای اعتبار علمی نیست پس کدام از کجا باید اطمینان حاصل کنید؟
در مقالاتی که پیدا میکنید باید حتما “نام ژورنال علمی” که در آن چاپ شده است به ثبت رسیده باشد، در غیر این صورت تنها مقاله معمولی است (مثل مقالات ویکی پدیا) که تنها به صورت پی دی اف درآمده است.

به طور مثال در سایت های زیر میتوانید مقاله های انگلیسی درباره پزشکی،روانشناسی،روانپزشکی، جامعه شناسی و علوم مرتبط را مشاهده و بعضا دانلود کنید :

scholar.google.com (موتورجستجوگر گوگل برای دانلود مقاله)
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/

(کاملترین سایت در زمینه روانشناسی،پزشکی،ژنتیک ، نظریه ذهن و…)
http://muse.jhu.edu/

http://citeseerx.ist.psu.edu/

http://www.ssrn.com/

http://citeseer.ist.psu.edu/index;jsessionid=884F5F97AB38DDD386252A878283

نکته : درست است که در تعداد زیادی از این سایت ها نمیتوانید مقاله ها را کامل دانلود کنید ولی همواره قسمت abstract مقاله ها یا گاهی نتیجه گیری برای مشاهده موجود است که نتایج کلی پژوهش را در اختیار شما قرار میدهد.

۳- همیشه سایت های مثل ویکی پدیا و سایت های پراکنده اینترنتی بی فایده نیستند میتوانید از آنها برای پرپوزال های خود استفاده کنید ولی به جای اینکه آن مقاله اینترنتی را در منابع بیاورید نام کتاب یا مقاله معتبری را که با آن رفرنس زده است در مقاله ذکر کنید
برای مثال مطلبی در ویکی پدیا پیدا میکنید درباره “درآمد سالیانه شهروندان آمریکایی” به پایین مقاله بروید و رفرنس اطلاعات ویکیپدیا را پیدا کنید و به دنبال آن رفرنس بگردید یا نام آنرا در پروپزال خود بیاورید.

۴- اگر به دنبال منبع برای کنفرانس هستید، برای تنوع از آرشیو youtube ، vimeo و همچنین آرشیو دارای زیر نویس فارسی “تد” به آدرس http://www.ted.com/talks?lang=fa&event&duration&sort=newest&tag

استفاده کنید.

۵- به سایت انجمن بین المللی رشته خود بروید!
برای مثال اگر به دنبال مقالاتی درباره روانکاوی هستید به سایت انجمن بین المللی روانکاوی بروید (www.ipa.org.uk

و آرشیو ژورنال های آن را جستجو کنید. درباره تمام رشته ها چنین سایت های وجود دارد. میتوانید باید از کلیدواژه های Association به معنی انجمن استفاده کنید.