بیش فعالی

بیش فعالی

مطالبی که در این مقاله می خوانید:

1-درمان بیش فعالی

2-روش های درمانADHD یا بیش فعالی

3-تستهای آزمایشگاهی اختلال كمبود توجه/بیش فعالی

هیچ تست آزمایشگاهی كه بتواند اختلال كمبود توجه/بیشفعالی را تعیین كند وجود ندارد.اما این امر می تواند اهمیت داشته باشد كه برخیعلائم بیش فعالی یا مشكلات توجه را مستثنی كنیم.بنابراین پزشك ، آزمایش عصب شناختیفیزیكی و اساسی برای بیمار در نظر میگیرد.چشمها و گوشها،انجام برخی آزمایشاتانعكاسی(عكس العمل ها) اعمال حركتی، هماهنگی و تست حواس بیمار ، میتواند اطلاعاتمهمی از بیمار در اختیارمان قرار دهد.

سپس آزمایش خون عملكرد تیروئید( TSH و هورمونهای T3 و T4 تیروئید )بهتر است مد نظر قرار بگیرد كه این در جریان چكاپ (بررسی كلی بدن) بیمار انجام میگیرد.

اگر بیمار یا خانواده او سابقه بیماری ص��عدارند،پزشك آزمایش الكتروآنسفالوگرام مغزی(EEG) نیز انجام خواهد داد.این عمل علائمخاصی از اختلال كمبود توجه/بیش فعالی را نشان نخواهد داد اما ممكن است اشكالی خاصیاز صرع را نمایان كند.اگر شما و پزشكتان تصمیم به استفاده از درمان داروشناختیروانی دارید، باید نوارقلب (EKG) مشكلات معنی دار قلبی راآشكار سازد.

اسكن مغزی(توموگرافی كامپیوتری) برای تشخیص دیگرعوامل ناشناخته مشكلات توجه ( مثل بدفرمی عروق-تومور و تجمع مایع مغزی/نخاعی درحفره مغز )مفید است.اما این موقعیتها بسیار نادرند.!

برخی والدین بر این اندیشه اند كه تشخیص تصاویرعملكردیSPECT و PET (ابزارهائی جهت تخمین تغییرات بافتهای سلولی )نشانه هائی ازاختلال را نشان خواهد داد.در حال حاضر این ابزار تشخیصی اساسا" برای تحقیق كاربرددارد.باید عوارض جانبی احتمالی و ناشناخته پزشكی را بخصوص درباره كودكان مورد توجهقرار دهید.بنابراین این ابزار تشخیصی در تعیین مراحل تشخیص اختلال توصیه نمی شود.

درمان هایی که برای کودکان ADHD به کار میرود میتواند به چهار گروه تقسیم گردد :

آموزش والدین

آموزش آموزگاران

استفاده از کلاسهای مخصوص

درمان دارویی و درمان های روان شناختی و تغذیهدرمانی

آموزش والدین و معلمین بخش مهمی از درمان را تشکیلمی دهد و شامل دو بخش است ؛

آموزش برای شناخت بیماری

آموزش برای بکارگیری روش های درمانی

والدین باید این بیماری را به عنوان یک نقص خفیف درمراحل اولیه رشد مغز دانسته و به کودک خود به دید کودکی تنبل ، نافرمان ، شرور وفضول که اگر بخواهد می تواند رفتاری طبیعی داشته باشد نگاه نکنند ، بلکه او راکودکی بدانند که تلاش می کند با ناتوانی خود که خارج از کنترلش است ، کنار بیاید .

والدین باید راههای دیگری برای تشویق ، تقویت اعتمادبه نفس و ایجاد احساس موفقیت در کودکشان بیابند . فعالیت ورزشی ، هنری ، فنی ،اجتماعی می تواند فرصت هایی برای نمایان کردن توانائی های این کودکان ایجاد نماید . این فعالیت ها بالطبع تشویق بیشتری به دنبال داشته و می تواند آثار منفی حاصل ازتجربه های بد قبلی ( شکست ها ، طرد شدگی ، تنبیه ها و … ) را بکاهد و جایگزینآنگردد . البته والدین نباید تصور کنند که کودکانشان به دلیل این ناراحتی مسئول اعمالنامطلوب و خلاف خود نیستند ، بلکه کودک می باید اینگونه رفتارها را جبران کند .

برای اینکه کودکان قوانین را بیاموزند و از آن پیروینمایند لازم است قوانین را برای آنها واضح تر ، در فواصل کمتر و دفعات بیشتر بیانکنیم و سیستم تشویق و تنبیه قوی تری را با آن همراه نماییم .

برخورد مناسب با کودکان دچار ADHD به زمان ، پشتکار،‌ کوشش ، مداومت و همکاری و هماهنگی زیادی نیاز دارد و به همین دلیل مربیان ووالدین باید همواره روحیه ای با نشاط ، شاداب ، طنزپرداز و شوخ طبع را در خود حفظنمایند .
سیر ADHD متنوع است . بهبودی در صورت وقوع معمولاً بین ۱۲ تا ۲۰ سالگیرخ میدهد و بهبودی قبل از ۱۲ سالگی نادر است . گاهی علائم در بلوغ بهبود یافته وگاهی نیز تا بزرگسالی ادامه می یابد .

با افزایش سن پرتحرکی کمتر شده ولی اختلال تمرکز ورفتارهای ناگهانی می تواند باقی بماند . در ۱۵ تا ۲۰ درصد موارد علائم همراه باافزایش سن ادامه می یابد . بدون درمان تنها یک سوم تا نصف کودکان دچار ADHD میتوانند با علائم خود در زندگی سازگار و منطبق باشند و بقیه مستعد بروز مشکلاتثانویه خواهند بود .

درمان بیش فعالی کودک با غذا

با توجه به تحقیقات انجام شده می توان گفت برای کاهششیطنت کودکان بیش فعال(ADHD) که خیلی پُر جنب و جوش هستند، و به اصطلاح خیلی شلوغمی کنند، مصرف مواد مغذی زیر مفید است:

- اسیدهای چرب ضروری:

تحقیقات بسیاری نشان داده اند که غلظت اسیدهای چرب "امگا-3" و "امگا-6" در این افراد به مقدار زیادی پایین تر است و این کودکان، علائمکمبود اسیدهای چرب ضروری مانند تشنگی زیاد را نشان می دهند.

کنجد، تخمه ی کدو تنبل و تخمه ی آفتابگردان منابعخوبی از اسیدهای چرب امگا-6 و ماهی آزاد و ساردین، از منابع خوب اسیدهای چرب امگا-3می باشند.

- ویتامین B6:

ویتامین B6 یک کوفاکتور ضروری برای اغلب مسیرهایمتابولیکی اسیدهای آمینه، شامل مسیرهای دکربوکسیلاسیون برای دوپامین، آدرنالین،وسروتونین می باشد. از این طریق، ویتامین های گروه B سبب بهبود رفتار در برخیکودکان مبتلا به ADHD شده است. در برخی کودکان بیش فعال، سطح سروتونین خون پاییناست، در نتیجه دوز بالای ویتامین B6 با افزایش میزان سروتونین خون سبب بهبود علائممی شود.

- آهن:

کمبود آهن، دقت و توجه را به میزان قابل توجهی کاهشداده و به مکمل یاری پاسخ مثبت می دهد. برخی مطالعات نشان داد که با مکمل یاری آهن، 30 درصد بهبود در این کودکان مشاهده شده است.

- منیزیم:

برخی بررسی ها نشان داده اند که کمبود منیزیم اغلبدر ADHD دیده می شود و با دریافت منیزیم، بیش فعالی به طور قابل ملاحظه ای کاهش مییابد.

- روی:

چندین مطالعه نشان داده است که این ماده ی معدنی درسرم افراد مبتلا به بیش فعالی کم است که می تواند ناشی از کاهش دریافت یا جذب آنباشد. بر طبق دیگر مطالعات دریافت روی از طریق تغذیه ممکن است در پاسخ این کودکانبه دکستروآمفتامین موثر باشد.

برخی داروهای گیاهی، به دلیل خواص آرام بخش و ضداضطراب در درمان این کودکان بسیار رایج است، زیرا کودکان بیش فعال،مکررا دچارمشکلات خواب می شوند.از جمله رایج ترین این گیاهان آرام بخش می توان به سنبل الطیبو گل ساعتی اشاره نمود.

غذاهایی که باید از خوردن آن ها اجتناب نمود عبارتاند از:

- شکر و غذاهای حاوی آن مانند: بیسکویت، کیک،شیرینی، شکلات و نوشابه های شیرین.

اگرچه اغلب شکر به عنوان علتی برای بیش فعالی ذکر میشود،اما مطالعات کنترل شده، تاثیرات منفی آن را بر روی رفتار اثبات ننموده اند. گرچه شواهد اندکی موید تاثیر شکر بر روی رفتار است، اما باید فواید کاهش مصرف شکررا مد نظر داشت.

غلات صبحانه، نان جو، برنج، ماکارونی و سیب زمینی ازمواد غذایی نشاسته ای هستند که عوارض جانبی ندارند.

- بادام، سیب، زردآلو، کشمش، هلو، آلو، پرتقال، توت،گوجه فرنگی و خیار (حاوی سالیسیلات های طبیعی).

- رنگ ها مانند تارترازین (نوعی رنگ غذایی به رنگنارنجی) که در غذاهای آماده بسته بندی شده، آدامس، شکلات، آب لیمو، سس ها، کمپوتها، کنسرو نخودفرنگی، نوشابه های گازدار وجود دارد.

- اسید بنزوئیک (نوعی نگهدارنده مواد غذایی)، درمرباها،پوره میوه ها، آب میوه ها، ترشی ها و سس های سالاد استفاده می شود.

- نوشابه های گازدار که به دلیل محتوای بالای فسفرآن ها و برهم زدن تعادل کلسیم و فسفر بدن می توانند منجر به بیش فعالی شوند.

- قهوه، چای، کولا و سایر نوشیدنی های حاوی کافئینمی توانند علائم بیماری را تشدید نمایند.

نکات مهم:

تجمع فلزات سمی همانند سرب، آرسنیک، آلومینیوم،جیوه، یا کادمیوم نیز می تواند سبب مشکلاتی در یادگیری و رفتار کودکان شود. سرب میتواند سبب تخریب ادراک و رفتار کودکان شود. بر اساس تحقیقات، اصلاح سطح سرب بدن ( از طریق مواد شلاته کننده مانند ویتامین)، در کودکان بیش فعالی که میزان سرببالاتری داشتند، موجب بهبود رفتار قابل ملاحظه ای گردید.

مصرف مکرر آنتی بیوتیک ها ( به ویژه برای عفونت هایگوش) در دوران کودکی می تواند سبب عدم تعادل باکتری های مفید در کودکان و در نتیجهعلائم جسمانی و تغییرات رفتاری در آن ها شود. مصرف پروبیوتیک مناسب به همراه یکرژیم کم شکر و بدون کربوهیدرات های تصفیه شده می تواند در برقراری مجدد این تعادلموثر باشد.

احتمال خطر کمبودهای حاشیه ای برخی ریز مغذی ها درکودکان مبتلا به ADHD، به دلیل عادات غذایی نامعقول و کاهش اشتهای ناشی از درمان باداروهای محرک بیشتر است.

چه داروئی برای درمان اختلال كمبود توجه و بیش فعالی /اختلال كمبود توجه می تواند مصرف شود؟

دارودرمانی یكی از گزینه های شیوه درمانی چند نمونه ای در اختلال كمبود توجه/بیش فعالی است.در حالیكه محركهای ( متیل فنیدیت یا آمفتامین ) از گزینه های درمانی اند، برخی داروهای ضد افسردگی هم تاثیرات مثبتی بر درمان اختلال كمبود توجه/بیش فعالی دارند.

متیل فنیدیت نام رایجترین داروهای مصرفی در دارودرمانی روانی اختلال است.نامهای گروه داروهای حاوی متیل فنیدیت :ریتالین، ریتالین اس.آر، ریتالین ال.ای یا كنسرتا و متادیت میباشد.برخی داروهای متیل فنیدیت مربوط به جنسیت (زن و مرد) نیز موجود است( اكوایسم-مدیكینت ). متیل فنیدیت محرك سیستم عصبی مركزی یا (محرك CNS ) میباشد.

برای دستیابی به تاثیرات مثبت در بیماران مبتلا به اختلال، هدف اصلی درمان، سیستم دوپامین مغز است.مطرح ترین مشكل اعصاب زیستی در اختلال، میتواند بدكاری سیستم انتقال دهنده دوپامین عنوان شود.این انتقال دهنده ها وظیفه بازگیری دوپامین از فاصله سیناپسی و انتقال به سلولهای عصبی را برعهده دارند.اگر فعالیت یا تعداد انتقال دهنده ها زیاد باشد، دسترسی به دوپامین بسیار ضعیف خواهد بود.

مترجم سایت

مترجم سایت